Op de buitenplaats Berbice, wordt de oude moestuin opnieuw aangelegd. Bij de lange muur waar eens de perziken groeiden is een geheimzinnig kistje gevonden. Dat is vast van heel lang geleden. Wie heeft dit in de grond gestopt?
Maak de browser groter, draai je tablet 90 graden of bekijk de quiz op een groter scherm!
Maak de quiz op een computer of tablet!
Inleiding
Als je meer wilt weten over hoe kinderen vroeger leefden op een buitenplaats, lees dan verder in dit boek.
Ga naar de volgende bladzijde door met je muis naar de hoek te bewegen en te klikken of te slepen, of op de cursortoets naar rechts te drukken.
Mei 1700
Allemansgeest in Voorschoten
Gegroet beste kinderen in de toekomst! Wij zijn Allard en Catherina en wonen op Allemansgeest. Mijn zusje Catherina is 10 jaar en ik ben 12 jaar. In de zomer wonen we hier, maar in de winter wonen we in ons huis in Leiden. We stoppen dit boek in een kistje en hopen dat jij dit gaat lezen...
Onze vader heet Pieter de la Court van der Voort en onze moeder heet Sara. We hebben net een nieuw groot huis gekocht op het Rapenburg in Leiden. De kamers zijn nog leeg maar het wordt heel mooi. In de zomer is het niet zo leuk om in Leiden te wonen want als het warm wordt gaan de grachten zo stinken. Iedereen gooit er zijn afval maar in, en veel mensen worden er ziek van. Mijn opa heeft in Voorschoten land gekocht en het huis laten bouwen waar we in de zomer wonen.
Vraag 1
- In Voorschoten zijn er in het jaar 1700 veel zomerhuizen van rijke mensen. Die noem je ”buitenplaatsen”. Deze huizen werden alleen in de zomer bewoond, want:
Als we naar onze buitenplaats gaan pakken de bedienden heel veel kisten in. Mamma wil mooie kleding meenemen en het dure servies en de tafellakens. Pappa vult een kist met boeken. Ik zorg ervoor dat mijn vliegers worden ingepakt. Onze kok en andere bedienden gaan vast vooruit om het huis te luchten en klaar te maken voor als wij komen.
Vraag 2
- Hoe gingen mensen in die tijd op reis?
We vinden het heerlijk op onze buitenplaats want wij kunnen buitenspelen, vliegeren, kattenkwaad uithalen en lekker eten. Er komt ook veel visite, tante Magdalena komt vaak op bezoek in haar koets. Zelf gaan we ook op visite. Eerst moeten we netjes op een stoel zitten en dan mogen we pas spelen.
Vraag 3
- In de zomer draag jij vast makkelijke kleding. Allard en Catherina mochten ook zwemmen en spelen in de grote tuin, maar op visite droegen ze:
Duivenvoorde is een hele grote buitenplaats in Voorschoten. Er wonen belangrijke mensen en er komt veel bezoek. Het huis is veel groter dan dat van ons en ook de tuinen en moestuinen zijn groter. Op andere buitenplaatsen zijn er huisjes in de tuin om thee te drinken. Gasten varen soms met bootjes op de grote vijver, vlak langs de fontein.
Onze buurman op Beresteyn doet net alsof er een kluizenaar woont in zijn tuin, hij heeft een gekke grot gebouwd, is die er in jullie tijd nog?
Vraag 4
- Is er nog een grot op Beresteyn?
Ons huis heet Allemansgeest, dat is een hele oud naam, maar ons huis is nog niet zo oud. De andere buitenplaatsen in Voorschoten hebben ook allemaal een eigen naam.
Vraag 5
- Welke buitenplaatsen zijn er nu nog in Voorschoten?
Pappa maakt en verkoopt stoffen voor kleding in Leiden. We zijn rijk en er werken veel mensen voor ons. Pappa zegt dat je ze goed moet betalen en af en toe een cadeautje moet geven met kerstmis en met de kermis.
Vraag 6
- Op Allemansgeest werkten veel mensen, zoals:
Onze vader houdt erg van tuinieren. Hij weet er heel veel van en de tuinbaas moet precies doen wat hij zegt. Misschien gaat hij er wel eens een boek over schrijven, zegt mamma. We hebben ook hele bijzondere planten die mensen soms komen bekijken, en bij de moestuin heeft pappa een oranjerie gebouwd.
Vraag 7
- Een oranjerie is een gebouw waar:
Pappa kweekt ananassen in een broeikas en die zijn heel bijzonder want ze groeien alleen in warme landen. In de boomgaard groeien nieuwe soorten appels en peren. Mijn zusje Catherina is dol op de perziken die langs de fruitmuur in het zonnetje lekker zoet worden. In de moestuin groeien het hele jaar door veel soorten groenten. Ik lust geen kool, bah.
Vraag 8
- Wat zou er voor eten op tafel kunnen staan bij Allard en Catherina?
Als er belangrijke gasten komen wordt de tafel heel mooi gedekt en dan mogen we netjes “Bonjour Monsieur ” zeggen in het Frans en een keurige buiging maken. Deze zomer mag ik met mijn vader mee naar Versailles in Frankrijk dus moet ik veel Franse woordjes leren. Ook Latijn is belangrijk zegt pappa. En Engels moet ik leren want dat is goed voor de handel.
Vraag 9
- Hoe leerden Allard en Catherina die andere talen?
In ons huis hangen schilderijen van opa’s, oma’s en andere mensen. Pappa verzamelt schilderijen van beroemde schilders en soms laat hij ook schilderijen maken .Voor de verjaardag van mamma wordt er nu een portret gemaakt van Catherina. Ze moet heel lang stil zitten en dat vindt ze niet leuk. Ze heeft meer plezier met haar muziek en danslessen.
Vraag 10
- Welk schilderij is er van Catherina gemaakt?
Jullie hebben ons boek in het kistje gevonden. Vond je het leuk om iets over ons en onze tijd te lezen? Misschien gaat er in de toekomst veel veranderen. Misschien wordt Leiden wel een hele grote stad, of komt er een rijke mijnheer die ons huis afbreekt of een fabriek in de tuin laat bouwen. Dat zouden we erg jammer vinden want het is hier heel fijn om te wonen.
Met groeten,
Allard en Catherina de la Court.
Vraag 11
- Is het belangrijk om goed voor een buitenplaats te zorgen?
Gefeliciteerd, je hebt het eerste deel van de speurtocht met succes volbracht.
Score: 0
Je kon maximaal 1100 punten halen!
Ben je benieuwd hoe Voorschoten er vroeger uitzag? Blader dan verder in het boek en vergelijk de prenten van toen met de Google Streetview beelden van nu.
Misschien was er vroeger op de plek waar jij nu woont wel een buitenplaats...
Kaart toen & nu
Beweeg met je muis van links naar rechts om het verschil tussen vroeger en nu te bekijken op de kaart.
Einde
Meer weten? Bekijk een filmpje over de buitenhuizen!
Samengesteld door Inge Janssen en Marjoleine Kooper-Huigen.
Mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Voorschoten en Provincie Zuid-Holland