Het kweken van fruit op de buitenplaats was een belangrijk onderdeel van de voedselproductie voor de familie, hun gasten en het personeel. Daarnaast was het kweken van bijzonder fruit ook een bewijs van status. Zo vonden de ananassen van Pieter de la Court van der Voort in de laat 17e eeuw hun weg als relatiegeschenk naar het Franse hof. Met het herstel van het leifruit op Berbice is al eerder een begin gemaakt maar op zaterdag 3 december 2016 keerden de eerste hoogstam fruitbomen terug in de oude boomgaard. Op deze boomplantdag werden 12 appel-, peer- en pruimenbomen geplant.
Op het terrein achter de oranjerie van Berbice bevond zich vanouds één van de twee boomgaarden van de buitenplaats. Dit was onderdeel van het boerenerf dat eens bij de Cornelia hoeve, één van de twee pachtboerderijen, hoorde. Bij het overlijden van Mej. Begeer in 2009 was er slechts een enkele verzwakte boom over, en in de jaren daarna is het veld gemaaid en zoveel mogelijk vrijgemaakt van puin van oude bebouwing. In het kader van herstel van de gehele buitenplaats ontstonden al snel de plannen om hier diverse soorten oude rassen fruitbomen te herplanten.
Hennes Claassen, onze coördinator voor het (lei) fruitherstel en de historische moestuin, maakte een plan dat enthousiast werd goedgekeurd. In november berichtte hij dat hij met een “mobiele boomgaard” op de terugweg was van de boomkweker. Het voorbereiden geschiedde met veel aandacht want we willen de jonge boompjes een zo goed mogelijke start geven. Zoals Hennes zei: “De boomgaard planten we voor twee, drie of vier generaties. Dus dat doe ik met zorg. Ik kan het alleen maar op die manier trouwens.” Dat betekent o.a. het graven van vierkante (!) plantgaten, die de wortelgroei beter stimuleren tot groei dan ronde plantgaten.
Vanuit hun wortels in een agrarisch verleden en hun liefde voor historisch fruit, besloten twee van onze vrijwilligers, Piet en Tiny Winkel, financieel bij te dragen. Zij hebben ook de allereerste boom aangeplant, een Dubbele Boerenwitte pruim. Een “oer pruim” waar zij goede herinnerringen aan hebben.
De tweede boom werd ook met enige ceremonie en mooie woorden geplant. Onze gasten Mw. Lucelle Leemans- van Nispen tot Pannerden en Dr. Kees Jansen maakten vóór 2001 deel uit van het bestuur van “Behoud Berbice”, de voorganger van onze huidige Stichting tot Behoud van Cultuurhistorische Buitenplaatsen. Bij het planten van de Notarisappel, spraken Mw. Leemans en dhr. Jansen hun waardering en bewondering uit over al het werk dat sinds het overlijden van Mej. Begeer heeft plaatsgevonden, en vooral ook over de manier waarop.
De lijst van hoogstambomen in de nieuwe/oude boomgaard van Berbice leest als een gedicht. De Dubbele Boerenwitte Pruim dateert uit 1740, het Syden Hemmetje Appeltje wordt al in 1598 genoemd, de Reine Claude Verte Pruim stamt van voor de zestiende eeuw en zou genoemd zijn naar Claude van Frankrijk, de echtgenote van koning Frans I. Het oude pruimen ras werd in haar tijd geïmporteerd, vermoedelijk uit Armenië. Dan zijn er nog de appels Glorie van Holland, Groninger Kroon, Sterappel en Zoete Ermgaard, en de peren Winterrietpeer, Jut, Zwijndrechtse Wijnpeer, Gieser Wildeman en Beurré Lebrun. Op de laatste foto ziet u hoe de hoogstam boomgaard de volgende ochtend het winterzonnetje begroette. Dat zij maar veel vrucht mag dragen en een goede toekomst tegemoet mag gaan!
MKH