Zomer 2021: oud en veel nieuw

21 juni 2021

Na een koud en nat voorjaar is hier dan toch de zomer. Op Berbice is dit voorjaar veel gebeurd. De historische moestuin is opnieuw aangelegd en de eerste gewassen zijn al geoogst. De rozentuin komt weer in bloei met een geurend nieuw bed Hanzestad Rohstock rozen. Aan het eind van de oprijlaan spiegelt de nieuwe Zochervijver u tegemoet, en voor u als wandelaar zullen de nieuwe paden in het park binnenkort goed begaanbaar zijn.

Grondig begin en bomenkap
In 1803 toen de buitenplaats werd bewoond door burgemeester Johan Pompe van Meerdervoort en zijn gezin, kreeg het park een nieuwe aanleg en beplanting in de Nederlandse landschapsstijl door Johan David Zocher Sr. In onze eeuw begon de verjongingskuur in de kou en sneeuw van februari 2021 met de werkzaamheden voor het herstel van dit Zocher park. Allereerst moest met groot materieel de bestaande vijver worden uitgebaggerd en het slib worden afgevoerd. Er werd geprobeerd om bomen en heesters zo veel mogelijk te ontzien, maar waar gewerkt wordt vallen nu eenmaal spaanders. Oude en zieke bomen werden verwijderd. Veel van het hout wordt trouwens hergebruikt of als brandhout verkocht.

De paden op en op de paden
Met het herstelplan van Korneel Aschman en Peter Verhoeff werden de verdwenen oude paden gereconstrueerd. Soms waren die te zien door goed te kijken naar de plaatsing van de oude aanplant van bomen. Vaak ook werd gebruik gemaakt van de Zocherboog: het gebruik van een passer om rondingen aan te brengen in de paden waardoor de blik van de wandelaar steeds uitgenodigd wordt iets nieuws te ontdekken. Uitkijkpunten horen daar ook bij. Die paden werden uitgegraven in de bosgrond, en waar mogelijk werd de stinzebeplanting, zoals de krokussen en de lelietjes van dalen, gespaard en verplaatst. Voor het invullen van de nieuwe paden en opvullen van de verdwijnende paden was veel grond en zand nodig. Dat kwam in eerste instantie in grote hoeveelheden uit…

De nieuwe vijver
Kenners gaan er vanuit dat de kleine vijver aan het eind van de oprijlaan, in 1821 ingetekend op het kadastrale Minuutplan van Voorschoten, deel uitmaakte van Zocher’s ontwerp. Waarschijnlijk is deze vijver kort na 1940 verdwenen als gevolg van het dempen van de sloot langs de Leidseweg door de gemeente Voorschoten. Hierdoor kon via de duiker geen water meer in de vijver vloeien. Als onderdeel van de huidige restauratie is de vijver weer uitgegraven en krijgt nu water via een duiker naar de Nicolaas sloot. De vijver heeft de vorm van een boemerang, en van de 90 meter beschoeiing loopt geen meter recht waardoor hij naadloos aansluit bij de vloeiende ronde lijnen van Zocher’s paden. Medewerkers van Hovenier Van der Heijden uit Den Hoorn hebben hiermee een waar kunststukje gemaakt.

Zichtlijnen, bomen en heesters
De Stichting heeft naast de bestaande al oude eiken in de zichtlijn nu vele nieuwe bijgeplant. Na al het graaf- en grondwerk voor het Zocherpark, begon de zichtbare opbouw weer met de aanplant van heel veel gevarieerde bomen. Karrevrachten – nou ja vrachtwagens- vol bomen arriveerden en dankzij een bijdrage uit een bomenfonds en m.b.v. het materieel en de inzet van de professionele hoveniers, konden wat grotere exemplaren worden geplant. Alle zijn gestut met boompalen en kregen beluchtigtingsbuizen. Mede door de vrees voor een droog voorjaar werd besloten de geplande onderbeplanting van heesters uit te stellen tot het najaar. Dus wat u nu aan nieuwe beplanting ziet, is slechts een deel! Zowel de nu aangeplante bomen als de nog te planten heesters vormen een zeer divers gezelschap waardoor de biodiversiteit aanmerkelijk toe zal nemen. Het zal zo niet alleen een aantrekkelijker en toekomstbestendiger park voor de wandelaar worden, maar insecten, vogels en kleine zoogdieren zullen er een betere woon en verblijfplaats krijgen.

De namenlijst van zoveel nieuwe bomen is toch bijna een gedicht?

zomereik (wel 32 stuks!), wintereik, mos-eik, Turners eik,
Hollandse linde, Hollandse iep, Italiaanse populier en zomerlindes
grove den, moerascypres en haagconifeer
haagbeuk, tamme kastanje, rode kastanje en pluim es
zoete kers, meidoorn, wilde appel, mispel, peer en zwarte walnoot,
tulpenboom, amberboom en gouden regen…

Wandelen
De buitenplaats is niet vrij toegankelijk, maar het park is voor Vrienden van Berbice en leden van de Stichting Het Zuid-Hollands Landschap, open voor bezoek dagelijks van 9.00-18.00 uur. Binnenkort zullen de paden weer goed toegankelijk zijn en kunt u zelf zien hoe de nieuwe “goudvisvijver”, sierlijk omzoomd met ingezaaid gras, een waardige entree vormt voor het decor van het (bijna) herstelde, maar nog niet volgroeide Zocherpark.

Meer artikelen